Ο χαλβάς είναι πολύ αγαπητός στον Ελληνικό πληθυσμό για την ιδιαίτερα γλυκιά του γεύση. Συναντάται σε πολλές εθνικές κουζίνες από τα Βαλκάνια μέχρι την Ινδία και την Αφρική. Την πρώτη θέση των προτιμήσεων μας κατέχει ο χαλβάς με ταχίνι. Είναι μια συνηθισμένη, εύκολη και ευχάριστη επιλογή για γλυκό κατά τη διάρκεια της νηστείας. Ένα σημείο όμως που δεν έχει τονιστεί όσο πρέπει, είναι ότι ο χαλβάς εκτός από την ωραία γεύση που αφήνει στον ουρανίσκο, εφοδιάζει τον οργανισμό με πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.
Η Ιστορία του χαλβά
Από την ετυμολογία της λέξης χαλβάς διαφαίνεται ότι η καταγωγή του γλυκού είναι τούρκικη. Χελβάς στα τούρκικα σημαίνει γλυκό. Ο χαλβάς φαίνεται να είναι το αρχαιότερο γλυκό της τουρκικής κουζίνας. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι το έδεσμα έγινε γνωστό στην Ινδία από τους Μογγόλους τον 16ο αιώνα. Άλλοι ιστορικοί μελετητές θεωρούν ότι το γλυκό έγινε γνωστό στις αραβικές χώρες από Τούρκους μετανάστες μόλις πριν από εκατό χρόνια.
Είδη χαλβά
Ο χαλβάς παρασκευάζεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και με διαφορετικά συστατικά. Ιδιαίτερα γνωστός είναι ο χαλβάς που παρασκευάζεται με σιμιγδάλι, ζάχαρη και ελαιόλαδο. Επίσης δημοφιλής είναι και ο χαλβάς Φαρσάλων που φτιάχνεται με ρυζάλευρο και καμένη ζάχαρη. Σε ορισμένες περιοχές της Νότιας Ελλάδας και σε πολλά νησιά του Αιγαίου εμφανίζονται τουλάχιστον πέντε με έξι παραλλαγές του χαλβά (όχι ιδιαίτερα γνωστές) που έχουν σαν κύριο συστατικό το τυρί.
Όμως, ο πιο γνωστός και αγαπητός χαλβάς στους Έλληνες είναι ο Μακεδονικός χαλβάς. Παρασκευάζεται με ταχίνι (αλεσμένο σουσάμι) και ζάχαρη, ενώ συχνή είναι και η προσθήκη ξηρών καρπών ή σοκολάτας.
Ο Μακεδονικός Χαλβάς
Ο Μακεδονικός χαλβάς παρασκευάζεται κυρίως από ταχίνι, ζάχαρη και φυτικά έλαια. Για να παρασκευαστεί ο χαλβάς αποφλοιώνεται το σουσάμι και στη συνέχεια ψήνεται και αλέθεται για να παρασκευαστεί το ταχίνι. Η ζάχαρη και το νερό ανακατεύονται και ψήνονται στη φωτιά μέχρι το μείγμα να μετατραπεί σε καραμέλα. Γλυκό με συστατικά φυτικής προέλευσης και υψηλής θρεπτικής αξίας, ιδιαίτερα δημοφιλές σε περιόδους νηστείας (ιδιαίτερα τη Σαρακοστή), καταναλώνεται σαν κύρια τροφή ή σαν επιδόρπιο με κανέλα ή λεμόνι.
Θρεπτικά Συστατικά
Ο χαλβάς είναι πλούσιος σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και αντιοξειδωτικές ουσίες. Όσον αφορά τη θερμιδική αξία του γλυκού, ο συνδυασμός των συστατικών του (σουσαμιού και σακχάρων) του προσδίδουν υψηλό ενεργειακό περιεχόμενο.
Το γεγονός ότι ο χαλβάς αποτελείται κατά 60% από ταχίνι, έχει ως αποτέλεσμα οι ευεργετικές ιδιότητες του σπόρου να μεταφέρονται και στο γλυκό.
Οι σπόροι του σουσαμιού αποτελούσαν τροφή για τους αρχαίους Έλληνες καθώς επίσης και για άλλους λαούς της Μεσογείου. Το σουσάμι είναι τρόφιμο με υψηλής βιολογικής αξίας φυτική πρωτείνη. Είναι πλούσιο σε αμινοξέα όπως η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη, η λευκίνη και η αργινίνη, ενώ είναι σχετικά φτωχή η περιεκτικότητά του σε λυσίνη. Έτσι όταν το σουσάμι και κατ’ επέκταση ο χαλβάς καταναλωθεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως οι ξηροί καρποί και τα όσπρια, η πρωτείνη που προκύπτει είναι υψηλής βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας καθώς προσεγγίζει τη βιολογική αξία των ζωικών πρωτεινών. Άρα ο χαλβάς είτε με τη προσθήκη ξηρών καρπών είτε μαζί με όσπρια αποτελεί μια καλή πηγή πρωτεινών υψηλής βιολογικής αξίας για άτομα τα οποία είναι φυτοφάγοι ή βρίσκονται σε κατάσταση νηστείας.
Η περιεκτικότητα του χαλβά σε λιπαρά οξέα είναι παρόμοια με του ταχινιού. Η μεγαλύτερη περιεκτικότητα θρεπτικών συστατικών στο ταχίνι είναι των λιπαρών οξέων. Στην πλειονότητά τους είναι μονοακόρεστα και πολυακόρεστα. Η συγκέντρωση των κορεσμένων λιπαρών οξέων είναι μικρή. Η λήψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων θεωρείται αναγκαία από τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς αυτός δεν μπορεί να τα συνθέσει. Για αυτούς τους λόγους ο χαλβάς αποτελεί μια ιδιαίτερα θρεπτική τροφή.
Δυο τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι το σουσάμι λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε βιταμίνη Ε και της δράσης των λιγνανών του (της σησαμινόλης και της σησαμίνης, συστατικά του σουσαμιού με αντιοξειδωτικές ιδιότητες) εμφανίζει σημαντικές αντιγηραντικές και αντιυπερτασικές ιδιότητες.
Επιστημονικώς αποδεδειγμένα το σουσάμι βοηθά στην πρόληψη της υπερχοληστερολαιμίας, στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη του καταρράκτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Επιπλέον σημαντική κρίνεται η συμβολή του χαλβά στην αντιμετώπιση της αθηρωμάτωσης και στην έρρυθμη λειτουργία του ήπατος.
Εν κατακλείδι, ο χαλβάς βάσει των ιδιοτήτων του μπορεί να αποτελέσει τροφή πολύ ωφέλιμη για τον οργανισμό. Είναι πλούσιο σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, αμινοξέα, βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Το μόνο που πρέπει να προσέξουμε είναι η υψηλή του θερμιδική αξία καθώς η υπερβολική κατανάλωση του μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της ημερήσιας ενεργειακής μας πρόσληψης, με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους (100 gr προιόντος αποδίδει γύρω στις 540 Kcal).
